Πορογενές καρκίνωμα in situ (DCIS)
Ο μαστός είναι ένας αδένας που αποτελείται από τα λόβια όπου παράγεται το γάλα και τους πόρους με τους οποίους το γάλα μεταφέρεται στην θηλή. Οι γαλακτοφόροι πόροι απαλείφονται από ένα στοίχο επιθηλιακών κυττάρων. Όταν μέσα στους γαλακτοφόρους πόρους αρχίσουν να αναπτύσσονται άτυπα κύτταρα -δηλαδή κύτταρα που παρουσιάζουν σοβαρή διαταραχή στην δομή τους- και δεν διηθούν το τοίχωμα των πόρων ώστε να εξαπλωθούν στον υπόλοιπο μαστό, τότε η βλάβη που δημιουργείται ονομάζεται μη διηθητικός πορογενής καρκίνος ή ενδοεπιθηλιακή πορογενής νεοπλασία (DIN) ή πορογενές καρκίνωμα in situ (DCIS).
Το πορογενές καρκίνωμα in situ (DCIS) είναι η πιο πρώιμη μορφή καρκίνου του μαστού, το οποίο στην σταδιοποίηση του καρκίνου θεωρείται στάδιο 0. Συχνά αναφέρεται ως προκαρκινική κατάσταση του μαστού ή προδιηθητικός καρκίνος.
Τα καρκινικά κύτταρα που βρίσκονται μέσα στους γαλακτοφόρους πόρους (in situ) δεν έχουν την ικανότητα ακόμη να διηθήσουν το τοίχωμα των πόρων και να εξαπλωθούν στον μαστό ή να κάνουν μετάσταση σε άλλο σημείο του σώματος. Μπορεί όμως, εάν δεν θεραπευτούν να εξελιχθούν σε διηθητικό καρκίνο με μεταστατική ικανότητα.
Τύποι πορογενούς καρκινώματος in situ (DCIS)
Το DCIS χωρίζεται σε τρείς κατηγορίες:
- Low grade (χαμηλού βαθμού κακοήθειας)
- Intermediate grade (μέσου βαθμού κακοήθειας)
- High grade (υψηλού βαθμού κακοήθειας)
Ο βαθμός κακοήθειας δηλώνει πόσο γρήγορα πολλαπλασιάζονται τα καρκινικά κύτταρα μέσα στον πόρο και πόσο υψηλός είναι ο κίνδυνος να εξελιχθούν σε έναν διηθητικό καρκίνο.
Πως γίνεται η διάγνωση του πορογενούς καρκινώματος in situ (DCIS)
Το πορογενές καρκίνωμα in situ (DCIS) συνήθως το ανακαλύπτουμε με τις μαστογραφίες. Εμφανίζεται με την μορφή ομάδων μικροαποτιτανώσεων, οι οποίες βρίσκονται μέσα στους γαλακτοφόρους πόρους. Η μαστογραφία είναι η μόνη εξέταση που μπορεί να αναδείξει τις μικροαποτιτανώσεις σε ποσοστό 80%. Όταν ο μαστός είναι πυκνός, οι μικροσκοπικές ομάδες των μικροαποτιτανώσεων είναι δύσκολα διακριτές και μπορεί να μείνουν αδιάγνωστες.
Παρόλο που η μαστογραφία μπορεί με μεγάλη ακρίβεια να εκτιμήσει την έκταση του high grade DCIS , μπορεί να υποεκτιμήσει την έκταση του low grade DCIS. Δυστυχώς δεν υπάρχει κάποια άλλη εξέταση που μπορεί να διαγνώσει με μεγαλύτερη ακρίβεια την έκταση και το grade του DCIS πέρα από την ψηφιακή μαστογραφία. Η μαγνητική μαστογραφία δεν αποτελεί ιδανική εξέταση καθώς μπορεί να δείξει παθολογικό σήμα μόνον εάν υπάρχει high grade DCIS . Εάν αναγνωριστούν ύποπτες μικροαποτιτανώσεις στην μαστογραφία θα πρέπει να γίνει βιοψία των μικροαποτιτανώσεων.
Κάποιες φορές το πορογενές καρκίνωμα in situ εμφανίζεται ως μόρφωμα. Τότε η διάγνωσή του γίνεται είτε με βιοψία με κόπτουσα βελόνα (core biopsy) είτε με χειρουργική βιοψία. Άλλοτε πάλι εμφανίζεται ως αιματηρό έκκριμα από την θηλή και η διάγνωση γίνεται με κυτταρολογική εξέταση.
Θεραπεία του πορογενούς καρκινώματος in situ (DCIS)
Η θεραπεία του DCIS εξαρτάται κυρίως από την έκτασή του και το grade (βαθμό κακοήθειας).
- Εάν το DCIS είναι low grade (χαμηλού βαθμού κακοήθειας) και αφορά μία μικρή μόνο περιοχή του μαστού, τότε γίνεται μία ευρύτερη εκτομή της περιοχής του μαστού που πάσχει. Στη συνέχεια η ασθενής λαμβάνει για 5 χρόνια προφυλακτική ορμονοθεραπεία.
- Εάν το DCIS είναι intermediate (μέσης κακοήθειας) ή high grade (υψηλής κακοήθειας) και αφορά μόνο ένα τμήμα του μαστού, τότε γίνεται ευρεία εκτομή της περιοχής του μαστού που πάσχει, ακολουθεί ακτινοθεραπεία στον υπόλοιπο μαστό και η ασθενής λαμβάνει για 5 χρόνια προφυλακτική ορμονοθεραπεία.
- Εάν το DCIS καταλαμβάνει μεγάλο τμήμα του μαστού ή βρίσκεται σε δύο διαφορετικά τμήματα του μαστού, ανεξάρτητα από το grade, συνιστάται μαστεκτομή με άμεση αποκατάσταση.
Το DCIS σπάνια επεκτείνεται στους λεμφαδένες της μασχάλης και δεν υπάρχει ένδειξη για βιοψία λεμφαδένα φρουρού ή λεμφαδενικού καθαρισμού μασχάλης. Όταν όμως πρόκειται να γίνει μαστεκτομή λόγω εκτεταμένου ή πολυεστιακού DCIS, τότε πραγματοποιείται βιοψία λεμφαδένα φρουρού προληπτικά, καθώς υπάρχει πάντα η πιθανότητα να βρεθεί διηθητικός καρκίνος στον αφαιρεθέντα μαστό.
Παρακολούθηση μετά την θεραπεία για πορογενές καρκίνωμα in situ (DCIS)
Οι γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε ευρεία εκτομή του μαστού και ακτινοθεραπεία θα πρέπει να εξετάζονται κλινικά κάθε έξι μήνες για πέντε χρόνια και στην συνέχεια ετησίως. Η ψηφιακή μαστογραφία γίνεται κάθε 12 μήνες.
Οι γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε μαστεκτομή παρακολουθούνται για τον άλλο μαστό ετησίως με κλινική εξέταση και ψηφιακή μαστογραφία.
Εάν έχεις ύποπτες μικροαποτιτανώσεις στην μαστογραφία, έκκριμα από την θηλή ή έχεις ήδη διαγνωστεί με πορογενές καρκίνωμα in situ πρέπει να συζητήσεις με τον ειδικό χειρουργό μαστού τις πιθανές επιλογές διαχείρισης και θεραπείας. Κάθε γυναίκα είναι διαφορετική, κάθε περίπτωση πυρογενούς καρκινώματος in situ είναι διαφορετική και χρειάζεται ειδική αντιμετώπιση. Οι θεραπευτικές επιλογές είναι πολλές και εξατομικεύονται σύμφωνα με την ηλικία της γυναίκας, την έκταση και το grade του DCIS, το οικογενειακό ιστορικό, την επιθυμία και τις προσωπικές επιλογές της ασθενούς.
