Επιδημιολογία
Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες και η συχνότερη αιτία θανάτου σε γυναίκες ηλικίας 40-50 ετών.
Ενάμιση εκατομμύριο νέοι καρκίνοι του μαστού εμφανίζονται ετησίως και περισσότερες από 13.000 γυναίκες σε όλο τον κόσμο πεθαίνουν κάθε χρόνο από τη νόσο.
Πίνακας. Συχνότητα εμφάνισης γυναικολογικών καρκίνων.
| Θέση καρκίνου | Ποσοστό |
| Μαστός | 18% |
| Μήτρα | 15% |
| Ωοθήκες | 4% |
παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την εμφάνιση Καρκίνου του Μαστού
Καρκίνος του μαστού και ηλικία
Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του μαστού αυξάνεται με την ηλικία. Η συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού διπλασιάζεται κάθε δεκαετία στις γυναίκες ενώ αυξάνεται δραματικά μετά την εμμηνόπαυση.
Συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού σε σχέση με την ηλικία
| Ηλικία μέχρι | Συχνότητα |
| 25 ετών | 1 στις 15.000 |
| 30 ετών | 1 στις 1900 |
| 40 ετών | 1 στις 200 |
| 50 ετών | 1 στις 50 |
| 60 ετών | 1 στις 23 |
| 70 ετών | 1 στις 15 |
| 80 ετών | 1 στις 11 |
| 85 ετών | 1 στις 10 |
Cancer statistics, Breast Cancer UK 2003
Καρκίνος του μαστού και γεωγραφικές διαφορές
Ο καρκίνος του μαστού δεν εμφανίζεται με την ίδια συχνότητα σε όλες τις χώρες. Μεγαλύτερη συχνότητα καρκίνου του μαστού εμφανίζεται στις γυναίκες που ζουν στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και μικρότερη συχνότητα στις γυναίκες της Ασίας και της Αφρικής. Πιο συχνός επίσης είναι ο καρκίνος του μαστού στο Βέλγιο και λιγότερο συχνός σε σύγκριση με άλλες χώρες στην Βοζνία-Ερζεγοβίνη. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι 1 στις 10 γυναίκες θα νοσήσει κάποια στιγμή στη ζωή της από καρκίνο του μαστού.
Καρκίνος του μαστού και κύκλος εμμηνορρυσίας
Οι γυναίκες που είχαν πρώϊμη εμμηναρχή και όψιμη εμμηνόπαυση έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο του μαστού. Μάλιστα οι γυναίκες που είχαν περίοδο μέχρι την ηλικία των 55 ετών εμφανίζουν διπλάσιο κίνδυνο σε σύγκριση με αυτές που μπήκαν στην εμμηνόπαυση πριν την ηλικία των 45 ετών.
Καρκίνος του μαστού και εγκυμοσύνες
Οι γυναίκες που δεν τεκνοποιούν, δεν θηλάζουν και αυτές που γεννούν το πρώτο παιδί μετά την ηλικία των 30 ετών εμφανίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν από καρκίνο του μαστού. Η ομάδα μεγαλύτερου κινδύνου αφορά σε γυναίκες που κάνουν το πρώτο παιδί μετά την ηλικία των 35 ετών. Η ομάδα χαμηλότερου κινδύνου αφορά σε γυναίκες που γέννησαν δεύτερο παιδί σε ηλικία <25 ετών και επιπλέον θήλασαν για μεγάλο διάστημα. Έχει βρεθεί ότι κάθε χρόνος θηλασμού μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού κατά 4%.
Ακτινοβολία και καρκίνος του μαστού
Οι γυναίκες που υποβλήθηκαν σε νεαρή ηλικία σε ακτινοθεραπεία λόγω λεμφώματος διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο του μαστού σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό γι’ αυτό και θα πρέπει να αρχίζουν τον προληπτικό έλεγχο σε νεαρότερη ηλικία.
Η ιονίζουσα ακτινοβολία επίσης αυξάνει τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου του μαστού όμως σε σημαντικά μικρότερο ποσοστό.
Τρόπος ζωής και καρκίνος του μαστού:
Θεραπεία Ορμονικής Υποκατάστασης (HRT)
Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μόνο με οιστρογόνα αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού στο ίδιο ποσοστό με την φυσική καθυστέρηση της εμμηνόπαυσης. Η πυκνότητα του μαστού αυξάνεται με την λήψη των οιστρογόνων και η μαστογραφία χάνει την ακρίβεια και την ευαισθησία της στην εντόπιση βλαβών. Όταν η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης συνδυάζεται με προγεστερόνη τότε ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του μαστού διπλασιάζεται στην 5ετή λήψη της αγωγής. Η χρησιμοποίηση ενδοκολπικών οιστρογόνων δεν αυξάνει τον κίνδυνο.
Αντισύλληψη
Η μακροχρόνια λήψη αντισυλληπτικών αυξάνει ελαφρά τον κίνδυνο για την εμφάνιση καρκίνου του μαστού κυρίως στις γυναίκες που έλαβαν αντισύλληψη σε ηλικία κάτω των 20 ετών. Δέκα χρόνια μετά την διακοπή των αντισυλληπτικών ο κίνδυνος αυτός δεν υφίσταται.
Παχυσαρκία
Η παχυσαρκία στις νέες γυναίκες που έχουν περίοδο σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου του μαστού. Αντίθετα όμως στις γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση η παχυσαρκία διπλασιάζει τον κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου του μαστού.
Διατροφή
Οι λιπαρές τροφές, το κόκκινο κρέας, τα φυτοοιστρογόνα, το αλκοόλ, το κάπνισμα ενοχοποιούνται ως παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου του μαστού.
Οικογενειακό ιστορικό με καρκίνο του μαστού
Όταν σε μία γυναίκα υπάρχει πρώτου βαθμού συγγενής (μητέρα, πατέρας, αδελφή) που εμφάνισε καρκίνο του μαστού σε ηλικία μικρότερη των 50 ετών ο κίνδυνος για εμφάνιση της νόσου γίνεται διπλάσιος ή και ακόμη μεγαλύτερος, καθώς μπορεί να σχετίζεται με τον κληρονομικό καρκίνο. Όσο νεότερη είναι η ηλικία του συγγενούς που εμφάνισε καρκίνο του μαστού τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος σε αυτή τη γυναίκα να νοσήσει και μάλιστα σε νεαρή ηλικία.
Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση Καρκίνου του Μαστού
| Παράγοντας | Ομάδα Υψηλού Κινδύνου |
| Ηλικία | >55 χρονών |
| Γεωγραφική περιοχή | Ανεπτυγμένες χώρες |
| Ηλικία εμμηναρχής | <11 χρονών |
| Ηλικία εμμηνόπαυσης | >54 ετών |
| Ηλικία πρώτης εγκυμοσύνης | >40 ετών |
| Οικογενειακό ιστορικό | Καρκίνος μαστού σε α’ βαθμού συγγενή σε ηλικία <50 ετών |
| Καρκίνος σε άλλο μαστό | Λοβιακός καρκίνος |
| Προηγούμενη βιοψία με καλοήθεια | Άτυπη επιθηλιακή υπερπλασία |
| Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες | Υψηλό βιοτικό επίπεδο |
| Διατροφή | Υψηλά κορεσμένα λιπαρά |
| Αλκοόλ | Μεγάλη κατανάλωση |
| Παχυσαρκία | Δείκτη Μάζας Σώματος(BMI)>35 |
| Ακτινοβολία | Νέες γυναίκες για θεραπεία λεμφώματος |
| Αντισυλληπτικά | Κατά την διάρκεια λήψης |
| Θεραπεία Ορμονικής Υποκατάστασης (HRT) | >10 χρόνια |
